درایو موتور یک دستگاه الکترونیکی است که برای کنترل و مدیریت سرعت، جریان و گشتاور موتورهای الکتریکی استفاده می‌شود. درایوها تجهیزاتی هستند که از آنها برای کنترل ولتاژ یا کنترل فرکانس استفاده می‌شود. درایوهای abb می‌توانند موتور را بطور نرم و کاملا کنترل شده استارت و استپ نمایند.
کاربردهای درایو موتور به تنظیم سرعت موتورها، افزایش کارایی و صرفه‌جویی در انرژی، کاهش سوخت و نیروی مصرفی، کاهش صدا و لرزش موتور، بهبود کنترل جریان و حرکت موتور و بهبود عمر مفید موتورها می‌پردازد. زمان استارت و استپ را می‌توان تنظیم نمود. این زمان‌ها می‌توانند کسری از ثانیه و یا صدها دقیقه باشد. توانائی درایو در استارت و استپ نرم موجب کاهش قابل ملاحظه تنش‌های مکانیکی در کوپلینگها و سایر ادوات دوار می‌گردد.
درایوها در کاردبرهایی مانند جرثقیل‌ها، آسانسورها و …که عدم وجود ضربه در راه‌اندازی و توقف موتور دارای اهمیت می‌باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تنظیم دور موتورها با استفاده از درایو باعث صرفه‌جویی در انرژی و همچنین درایو، جریان راه‌اندازی کمتری از شبکه دریافت می‌کند.
موتورهای الکتریکی به دو دسته‌ی DC و AC تقسیم می‌شوند:
موتورهای الکتریکی دستگاه‌هایی هستند که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کنند. آنها شامل موتورهای DC (جریان مستقیم) و موتورهای AC (جریان متناوب) می‌شوند. انواع موتورهای الکتریکی شامل موتورهای DC فشار بالا، موتورهای DC فشار پایین، موتورهای سر و صدا (سروموتورها)، موتورهای آسنکرون (AC) و موتورهای سنکرون (AC) می‌باشند
مزایای موتورهای DC (جریان مستقیم)
موتورهای DC (جریان مستقیم) دارای مزایایی همچون قابلیت کنترل دقیق سرعت، توانایی عملکرد در بازدهی بالا در سرعت های پایین، عمر مفید بالا، قابلیت برنامه‌ریزی و کاربری آسان هستند. موتورهای DC یا جریان مستقیم، موتورهایی می‌باشند که با جریان مستقیم کار می‌کنند. این موتورها اولین وسیله تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی بودند. موتورهای DC دارای قابلیت‌هایی از قبیل کنترل آسان، پاسخ بسیار سریع دینامیکی برای تغییر سرعت، دارای معایبی همچون قیمت بالا، نیاز به تعمیر و نگهداری مکرر، نیاز به انکودر یا تاکومتر برای فیدبک سرعت می‌باشد.
معایب موتورهای DC (جریان مستقیم)
هرچند که موتورهای DC دارای برخی معایب نیز هستند، از جمله نیاز به مراقبت و نگهداری دقیق، نیاز به قسمت‌های الکترونیکی بیشتر، احتمال عمر کوتاه‌تر جزئیات الکترومکانیکی و قدرت کار در سرعت‌های بالا.
با توجه به معایب موتورهای DC و پیشرفت و ساخت موتورهای AC و مزایایی که موتورهای AC دارا می‌باشند، کاربرد موتورهای AC در صنعت بسیار بیشتر از موتورهای DC می‌باشد.
مزایای موتورهای AC (جریان متناوب)
موتورهای AC (جریان متناوب) نیز دارای مزایایی مانند تعمیر و نگهداری آسان، هزینه پایین‌تر، قابلیت عملکرد در سرعت‌های بالا و سرعت‌های متغیر می‌باشند.
معایب موتورهای AC (جریان متناوب)
با این حال، معایب موتورهای AC شامل نیاز به قطعات الکترونیکی بیشتر، سر و صدا بیشتر در برخی تنظیمات سرعت و محدودیت در کنترل دقیق سرعت می‌باشند.
قابلیت های درایو:
- تنظیم کننده سرعت موتور
- تغییر جهت دور موتور بدون ایتفاده از کنتاکتور
- انجام حفاظت‌های الکتریکی از قبیل افزایش ولتاژ و اضافه جریان و …
- راه‌اندازی نرم موتور و افزایش طول عمر موتور به دلیل جلوگیری از وارد شدن ضربه به قسمت‌های مختلف موتور
- صرفه‌جویی در مصرف انرژی
- درایوها اکثرا در موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- فعالیت‌های گشتاور ثابت مانند میکسرها، اکسترودرها، نوارهای نقاله،…
- فعالیت‌های گشتاور متغییر مانند فن و پمپ
- فعالیت‌های توان ثابت مانند دستگاه‌های کشش و دستگاه‌های ماشینی
درباره قابلیت‌های درایو ABB می‌توان گفت که شامل کاهش انرژی مصرفی، کاهش لرزش و صدا، کنترل دقیق سرعت، کاهش استفاده از چرخ‌دنده‌ها، حفاظت در برابر فرود و دم‌کردن و سهولت استفاده و نصب می‌باشد.
راه‌انداز نرم (soft starter)
نرم‌افزار Soft Starter یک راه‌انداز نرم برای موتورهای الکتریکی است که برای کنترل مقدار جریان و ولتاژ استارت موتور استفاده می‌شود. راه‌انداز نرم یا سافت استارتر (soft starter) دستگاهی است که همراه با موتورهای الکتریکی AC برای کاهش موقت بار و گشتاور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این امر باعث کاهش فشار مکانیکی موتور و شفت و همچنین تنش‌های الکترودینامیکی روی کابل‌های برق متصل شده به شبکه توزیع برق می‌شود و در مجموع باعث افزایش طول عمر سیستم می‌شود.
مزایای راه‌انداز نرم (soft starter)
مزایای راه‌انداز نرم Soft Starter شامل کنترل نرم و صاف استارت موتور، کاهش فشار و لرزش استارت، افزایش عمر مفید موتور، کاهش خطرات برق، صرفه‌جویی در انرژی و کاهش هزینه نصب و سرویس می‌باشد.
- باعث محدودکردن جهش جریان معروف به جریان هجومی می‌شود.
- استارت و استپ نرم سیستم
- باعث افزایش طول عمر موتور به علت جلوگیری از تنش مکانیکی کمتر بر موتور و تنش الکتریکی کمتر روی شبکه برق
- با توجه به افزایش عمر و نیاز کمتر به تعمیرات باعث کاهش هزینه می‌شود
- باعث محدود شدن افت ولتاژ
- باعث کاهش سایز کابل‌ها و کمترشدن جریان کلیدهای متصل به شبکه برق با توجه به محدودشدن جریان هجومی
معایب راه‌انداز نرم (soft starter)
معایب راه‌انداز نرم Soft Starter شامل نیاز به قطعات الکترونیکی بیشتر، نیاز به نگهداری و تعمیر منظم، نیاز به فضای بزرگتر برای نصب و نیاز به زمان بیشتر برای استارت‌کردن موتور می‌باشند.
- فقط برای راه اندازی، توقف و حفاظت به کار برده می‌شود.
- امکان تنظیم سرعت وجود ندارد (سرعت کارکرد موتور ثابت است) .
- تولید هارمونیک می‌کند ( کمتر از اینورتر).
- زمان شتاب‌گیری و شتاب‌دهی به بار بستگی دارد.
تفاوت‌های درایو و سافت استارتر
- سافت استارتر در سرعت بالا توسط یک کنتاکتور بای پس می‌شود ولی درایو abb همیشه در مدار موتور کار می‌کند.
- سافت استارتر abb با ولتاژ AC کار می‌کنند ولی درایو با AC و DC کار می‌کند.
- سافت استارتر برای تغییر سرعت فقط می‌تواند ولتاژ را تغییر دهد ولی درایو می‌تواند ولتاژ و فرکانس را تغییر دهد.
- سافت استارتر برای تغییر سرعت فقط می‌تواند ولتاژ را تغییر دهد ولی درایو می‌تواند ولتاژ و فرکانس را تغییر دهد.
- سافت استارترabb توانایی تولید گشتاور راه‌اندازی کم یا متوسط را دارد ولی درایو abb می‌تواند گشتاور راه‌اندازی بالا تولید کند.
- سافت استارتر هیچ هارمونیکی در سیستم تولید نمی‌شود ولی در درایو در سیستم هارمونیک تولید می‌شود.
- سافت استارتر نیاز به افزودن هیچ نوع فیلتری ندارد ولی درایو به دلیل داشتن هارمونیک در خط نیاز به فیلتر دارد.
- سافت استارتر abb بیشتر برای کاربردهای با سرعت ثابت استفاده می‌شود ولی درایو برای کاربردهای با سرعت متغییر استفاده می‌شود.
- سافت استارتر دارای قیمت ارزان‌تری نسبت به درایو abb می‌باشد.
- سافت استارتر داری ابعاد کوچیکتری نسبت به درایو abb می‌باشد.
تفاوت‌های درایو ABB و سافت استارتر ABB ممکن است شامل تفاوت در کاربرد، قابلیت کنترل سرعت، نوع حفاظت، قیمت و همچنین دسترسی و کاربرد آنها در صنایع مختلف باشد.
در آخر
به هر حال، درصورت نیاز به اطلاعات دقیق‌تر، بهتر است با مشاوره فنی یا متخصصان مربوطه در این زمینه با شرکت ایتوک صنعت نماینده رسمی abb در ایران مشورت کنید.
