مقایسه سافت استارتر با اینورترها
در عصر حاضر، با پیشرفت فناوری و افزایش نیازهای صنعتی، استفاده از تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی برای اجرای فرآیندهای مختلف در صنعت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، سافت استارترها و اینورترها به عنوان دو تکنولوژی کلیدی در کنترل و مدیریت موتورها به کار گرفته می‌شوند. شرکت ایتوک صنعت، به عنوان نماینده معتبر شرکت ABB در این زمینه، توانسته است نقش بسیار مهمی را در ارائه راه‌حل‌های پیشرفته برای صنعت ایفا نماید. هدف این مقاله مقایسه عملکرد سافت استارتر با اینورترها است، با تاکید بر مزایا و معایب هر یک از این تکنولوژی‌ها. در ادامه، به بررسی و مقایسه ویژگی‌ها، کاربردها، و عملکرد این دو تجهیز در محیط‌های صنعتی خواهیم پرداخت.
سافت استارترها به عنوان تجهیزاتی مخصوصاً برای استارت و توقف نرم موتورها مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که اینورترها قابلیت کنترل سرعت و جهت چرخش موتورها را فراهم می‌کنند. هرکدام از این تکنولوژی‌ها مزایا و معایب خود را دارند که بسته به نیازهای خاص هر صنعت و فرآیند، انتخاب مناسبی خواهند بود.
در این مقاله، با استفاده از دیدگاه شرکت ایتوک صنعت به عنوان نماینده ABB، به بررسی بهترین حالت‌های استفاده از سافت استارترها و اینورترها پرداخته و نکات کلیدی مقایسه عملکرد این دو تکنولوژی را بررسی خواهیم کرد.
به منظور مقایسه عملکرد سافت استارتر با اینورترها، ابتدا ویژگی‌ها و عملکرد هر یک را جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
مقایسه عملکرد سافت استارتر با اینورترها
الف- سافت استارتر:
۱. راه انداز نرم:
استفاده از یک شیب مناسب جهت راه‌اندازی الکتروموتور با بیشترین جریان حالت عادی (حدود ۲.۵ برابر جریان موتور).
۲. کلیدهای استاتیکی (SSR):
استفاده از کلیدهای استاتیکی برای کنترل ترایاک در توانهای پایین و تایستورهای معکوس و موازی در توانهای بالا.
۳. تغییر ولتاژ:
تغییر ولتاژ با کنترل ولتاژ سینوسی ورودی در هر دو نیم‌سیکل (مثبت و منفی) با همان فرکانس ورودی.
۴. کنترل دور:
امکان استفاده از راه‌انداز نرم برای کنترل دورهم در صنعت و کنترل دورهای استاتیکی مانند دیمر، کنترل نور لامپ و کنترل دور پنکه.
۵. تعداد موتورها:
امکان راه‌اندازی تعداد زیادی موتور با ایجاد یک مدار فرمان مناسب.
۶. افزایش دور:
امکان افزایش دور موتور تا حداکثر دور نامی.
۷. مدار ستاره مثلث:
امکان استفاده از مدار دوضرب هم (مدار ستاره مثلث) به صورت کنتاکتوری با بیشترین جریان راه‌انداز (حدود چهاربرابر).
توجه:
در راه‌انداز نرم، از تکنولوژی کلیدهای استاتیکی (SSR) برای کنترل جریان و ترایاک در توانهای مختلف استفاده می‌شود که این عنصر در بازار به صورت متنوع و با جریان‌های مختلف موجود است.
برخی از امکانات راه‌انداز نرم معمولاً برای کنترل دور در صنعت مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، ولی در کاربردهای دیگر مانند کنترل نور لامپ یا پنکه به عنوان یک راه‌انداز استاتیکی تک‌فاز عمل می‌کند.
ب- اینورتر یا کنترل دور:
۱. راه اندازی الکتروموتور:
انتخاب منحنی تقریباً خطی برای راه اندازی الکتروموتور با بیشترین جریان راه اندازی.
۲. کنترل دور موتور:
اینورتر به عنوان بهترین راه انداز نرم موتور شناخته می‌شود، اما با هزینه بیشتر نسبت به چهاربرابر سافت استارت یا همان سافت استارت.
۳. کاربرد در صنعت:
در صنعت، اینورتر یا کنترل دور عموماً برای موتورهایی که نیاز به کنترل سرعت دارند، استفاده می‌شود.
۴. تغییرات دور موتور:
تغییرات دور موتور در اینورتر با تغییر فرکانس اتفاق می‌افتد، امکان افزایش فرکانس خروجی تا چندین برابر فرکانس ورودی وجود دارد.
۵. افزایش دور موتور:
در استفاده از کنترل دور، امکان افزایش دور موتور بیشتر از دور نامی با افزایش فرکانس و ولتاژ خروجی وجود دارد.
۶. نوع ترانزیستورها:
استفاده از ترانزیستورهای IGBT در توانهای بالا و ترانزیستورهای MOSFET در توانهای پایین در اینورترها.
توجه:
اینورترها قابلیت‌های بسیار زیادی دارند، از جمله راه‌اندازی نرم موتور، تغییر جهت چپ‌گرد و راست‌گرد موتور، و تغییر دور موتور. همچنین، با استفاده از سیگنال‌های کنترلی (معمولاً ۴-۲۰ mA)، می‌توان سرعت الکتروموتور را در هر لحظه کنترل کرد. این مزایا با هزینه‌ی بالاتر اینورتر نسبت به سافت استارتر همراه است
در نهایت
در نتیجه، مقایسه عملکرد سافت استارتر با اینورترها نشان می‌دهد که هرکدام از این تجهیزات دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند. سافت استارترها، با امکان استارت و توقف نرم موتورها، بهبود قابلیت عمر مفید موتورها و کاهش استرسهای مکانیکی را فراهم می‌کنند. این مزیت مهم است، به ویژه در صنایعی که نیاز به استارت و توقف مکرر موتورها دارند.
از سوی دیگر، اینورترها با قابلیت کنترل دقیق سرعت و جهت چرخش موتورها، به صنایعی که نیاز به کنترل دقیق و تغییرات سریع در سرعت موتورها دارند، پاسخ مناسبی ارائه می‌دهند. اینورترها همچنین امکانات انرژی‌پذیری بیشتری را فراهم می‌کنند که در بهبود کارایی سیستم‌های الکتریکی تاثیرگذار است.
از این رو، انتخاب بین سافت استارتر و اینورتر بستگی به نیازهای خاص هر پروژه دارد. در هر صورت، با همکاری با نماینده معتبری همچون شرکت ایتوک صنعت و بهره‌گیری از تجربه‌های شرکت ABB، می‌توان بهترین راهکارها را برای کاربردهای خاص پیدا کرد و به بهینه‌سازی عملکرد سیستم‌های الکتریکی صنعتی دست یافت.
